โดย นพ.รณศักดิ์ มงคลรังสฤษฎ์
ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ อนุสาขาข้อเข่าและข้อสะโพก
ผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเฉพาะส่วนคืออะไร?
การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเฉพาะส่วน (Partial Knee Replacement หรือ UKA - Unicompartmental Knee Arthroplasty) เป็นการผ่าตัดที่เปลี่ยนเฉพาะส่วนของข้อเข่าที่สึกหรอ ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนข้อเข่าทั้งข้อเหมือนการทำ Total Knee Replacement...
ผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเฉพาะส่วนเหมาะกับใคร?
- ผู้ที่มีข้อเข่าเสื่อมเฉพาะด้าน
- ผู้ที่ยังมีเอ็นไขว้หน้าและเอ็นรอบเข่าแข็งแรง
- ผู้ที่เคลื่อนไหวข้อเข่าได้ดี
- ผู้ที่น้ำหนักตัวเหมาะสม
- ไม่มีโรคข้ออักเสบทั่วเข่า
ข้อจำกัดของการผ่าตัด Partial Knee Replacement
- ใช้ได้เฉพาะข้อเข่าสึกหรอเพียงบางส่วน
- หากเสื่อมหลายตำแหน่ง ต้องเปลี่ยนข้อทั้งข้อ
- อายุการใช้งานประมาณ 10–15 ปี
ข้อดีของการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเฉพาะส่วน
- แผลผ่าตัดเล็ก
- เสียเลือดน้อย
- ฟื้นตัวไว
- เข่ารู้สึกเป็นธรรมชาติ
- งอเข่าได้ดีขึ้น
ข้อเสียที่ควรทราบ
- เสี่ยงต้องผ่าตัดซ้ำหากข้อเสื่อมเพิ่มเติม
- ใช้ได้เฉพาะกรณีข้อเข่าเสื่อมบางส่วน
- เสี่ยงข้อหลวมในอนาคต
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด Partial Knee Replacement
- ตรวจร่างกายและ X-ray
- งดอาหาร ยา ก่อนผ่าตัด
- จัดบ้านให้เหมาะสม
- เตรียมอุปกรณ์ช่วยเดิน
ขั้นตอนการผ่าตัด Partial Knee Replacement
- ดมยาสลบ หรือบล็อกหลัง
- เปิดแผลขนาดเล็ก
- ตัดเฉพาะผิวข้อที่สึกหรอ
- ติดตั้งข้อเข่าเทียม
- เย็บปิดแผล
การพักฟื้นหลังผ่าตัด Partial Knee Replacement
- ลุกนั่งและเดินในวันรุ่งขึ้น
- ลดการใช้วอล์กเกอร์ใน 1–2 สัปดาห์
- ทำกิจวัตรประจำวันได้ใน 6 สัปดาห์
- งอเข่าได้ดีภายใน 3 เดือน
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
- การติดเชื้อ
- ลิ่มเลือดอุดตัน
- ข้อเทียมหลวม
- ปวดรอบข้อเข่า
การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดข้อเข่าเฉพาะส่วน
- กายภาพบำบัดตามโปรแกรม
- รักษาน้ำหนักตัว
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมแรงกระแทกสูง
- พบแพทย์ตามนัด
การออกกำลังกายหลังผ่าตัดข้อเข่าเฉพาะส่วน
- เดินบนพื้นเรียบ
- ปั่นจักรยานอยู่กับที่
- ว่ายน้ำหรือแอโรบิกในน้ำ
- โยคะเบาๆ
สรุป
การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเฉพาะส่วน เป็นทางเลือกที่ช่วยลดอาการปวดและฟื้นฟูคุณภาพชีวิตได้ดี โดยเฉพาะในผู้ที่มีข้อเข่าเสื่อมเฉพาะด้าน การเลือกวิธีรักษาอย่างเหมาะสมโดยแพทย์เฉพาะทาง จะช่วยให้ผลลัพธ์การรักษาออกมาดีที่สุดครับ
